De eindejaarsbonus voor bondskanselier Angela Merkel bestond dit keer uit Amerikaanse sancties vanwege de aanleg van de gaspijpleiding Nord Stream 2. Omdat Amerika bedrijven aanpakt die bij de bouw betrokken zijn, treft dit ook Nederland. Onbedoeld komen in deze sancties de bepalende ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar samen, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw.